Procedura przeszczepienia

Przygotowanie do przeszczepienia szpiku kostnego jest zróżnicowane w zależności od rodzaju transplantacji, choroby wymagającej leczenia tą metodą oraz indywidualnej tolerancji leków przez pacjenta.

• Najczęściej, pacjent otrzymuje chemioterapię wysokodawkową i/lub radioterapię (napromienienia całego organizmu, TBI). Taka intensywna chemioterapia jest wymagana w celu zniszczenia choroby nowotworowej i przygotowania miejsca w szpiku kostnym dla przeszczepionych komórek w celu ich rozwoju. Nazywa się to kondycjonowaniem lub terapią mieloablacyjną. Szpik kostny produkuje komórki dla całego organizmu. Chemioterapia mieloablacyjna zatrzymuje produkcję komórek w szpiku kostnym i szpik kostny staje się pusty. Ten etap jest potrzebny w celu przyjęcia przeszczepionych komórek, które po rozmnożeniu się stworzą nowy układ produkcji komórek szpiku i krwi. Powstanie więc nowy układ erytrocytów, płytek krwi i leukocytów, powstanie nowy układ immunologiczny (odpornościowy). 
• Po chemioterapii i/lub radioterapii, dokonuje się przetoczenia komórek krwiotwórczych bezpośrednio do krwi obwodowej. Nie wykonuje się chirurgicznej procedury umieszczenia szpiku kostnego w kościach, lecz przetoczenia podobnego do przetoczenia preparatów krwi. Komórki krwiotwórcze przetoczone do krwi, dzięki receptorom które posiadają, trafią do szpiku kostnego i tam zapoczątkują produkcję nowych zdrowych komórek krwi.
• Przed, podczas i po zabiegu przeszczepienia komórek krwiotwórczych, pacjent będzie otrzymywał różne leki. Główny nacisk będzie polegał na podawaniu leków zapobiegającym zakażeniom, ubocznym efektom chemioterapii i/lub radioterapii oraz innym powikłaniom. Całość tego postępowania, wraz z systemem pielęgnacji pacjenta nazywa się terapią wspomagającą. W celu właściwego prowadzenia terapii wspomagającej, u pacjenta będą często wykonywane różne badania krwi, badania czynności życiowych (tętno, ciśnienie, saturacja, monitorowanie akcji serca, monitorowanie przyjętych i wydalonych płynów, ważenie) oraz konieczne będzie przebywanie w sterylnym środowisku.

Dni przed przeszczepem są liczone jako dni “ujemne” tj. -3, -2,-1. Dzień przeszczepienia jest dniem „0”. Dni po przeszczepieniu są liczone jako dni +1, +2, +3 itd. Przykładowo: pacjent może rozpocząć kondycjonowanie w dniu -8, przeszczepienie będzie w dniu “0”, a odnowa granulocytarna w dniu +14.

Z każdym dniem związane są specyficzne czynności, podawanie specyficznych leków, a także istnieje ryzyko wystąpienia powikłań, zarówno przed, podczas jak i po przeszczepieniu. Numeracja dni ułatwia pacjentowi i rodzinie zrozumieć w jakim etapie się znajdują, jakie jest ryzyko powikłań oraz planowanie wypisu do domu.

Podczas przetoczenia komórek krwiotwórczych, pacjent może doświadczyć różnych nieprzyjemnych objawów, takich jak: ból, dreszcze, gorączka, świąd, ucisk w klatce piersiowej.