Wtórne nowotwory

Z wtórnym nowotworem mamy do czynienia, gdy u pacjenta dochodzi do rozwoju nowego nowotworu, niezależnego od jego pierwszej choroby. Jest to rzadka sytuacja i różni się od nawrotu pierwszej choroby nowotworowej, gdy wznowa nowotworu następuje po okresie remisji. Wtórny nowotwór może rozwinąć się w każdym momencie, a zazwyczaj po okresie co najmniej kilku miesięcy lub lat po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym. Wznowa nowotworu występuje, gdy przetrwały komórki nowotworowe, a organizm pacjenta nie był w stanie ich usunąć własnymi siłami; natomiast mechanizm pojawienia się drugiego nowotworu nie jest dobrze poznany, a zapewne zależy od wielu czynników. Być może jest to zależne od wpływu radioterapii lub niektórych leków stosowanych podczas chemioterapii. Dodatkowo, niektóre rodzaje nowotworu rozwijają się u pacjentów u których istnieje większe ryzyko genetyczne rozwoju nowotworu. 

Drugie (wtórne) nowotwory mogą pojawiać się w częściach organizmu innych niż pierwotna choroba nowotworowa. Nie oznacza to jednak pewności, że nie jest to wznowa lub przerzuty choroby pierwotnej. O rozpoznaniu decydują dolane badania, w tym zazwyczaj badanie biopsyjne zajętego narządu. 

Objawy

Wszyscy pacjenci po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym i w remisji, będą poddawani badaniom kontrolnym. Jednocześnie pacjenci i/lub ich rodzice i/lub opiekunowie powinni zgłaszać wszelkie dolegliwości lekarzowi. Jakiekolwiek zmiany w organizmie, w tym zmiany ciężaru ciała, krwawienia, zmęczenie, bolesność itp., mogą wskazywać na rozwój nowej choroby, w tym nawrotu nowotworu lub rozwoju drugiego nowotworu. Należy jednak pamiętać, że w większości przypadków zgłaszane dolegliwości nie będą miały żadnego związku z chorobą nowotworową. Pacjenci po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym muszą jednak pamiętać o takim ryzyku i bacznie zwracać uwagę na występujące objawy.

Rozpoznanie

Regularne badania kontrolne u pacjentów po zakończonym leczeniu są ważnym elementem we wczesnej diagnostyce ewentualnej wznowy lub rozwoju drugiego nowotworu. W razie podejrzenia, zostaną przeprowadzone dokładne badania przy użyciu różnych technik odpowiednich dla diagnostyki nowotworowej. Badania te będą obejmowały badania krwi, badania radiologiczne i inne, w zależności od potrzeby. W większości przypadków konieczne będzie wykonanie badania biopsyjnego.

Leczenie

Leczenie drugiego nowotworu jest podobne jak leczenie pierwszego nowotworu, a szczegóły terapeutyczne zależą od rodzaju nowotworu, jego lokalizacji, wielkości i zasięgu. Dodatkowo, leczenie drugiego nowotworu może zależeć od rodzaju terapii stosowanej przy pierwszym leczeniu. Pacjent będzie również wymagał odpowiedniego poradnictwa i opieki psychologicznej. 

Podobnie jak przy każdym leczeniu przeciwnowotworowym, w zależności od sytuacji w leczeniu mogą być stosowane: leczenie chirurgiczne, chemioterapia, radioterapia, terapia wysokodawkowa z przeszczepem szpiku, leczenie podtrzymujące, a także różne kombinacje tych metod. Wybór metod jest też uzależniony od rodzaju terapii stosowanej przy pierwszym leczeniu. 

Dodatkowo, jeśli można domniemywać rolę pierwszego leczenia na rozwój drugiego nowotworu, należy uwzględnić zmianę stosowanej terapii.