Pobranie komórek krwiotwórczych

W szpiku kostnym, jedna komórka krwiotwórcza przypada na średnio 100 tysięcy innychkomórek. Szpik kostny znajduje się we wszystkich kościach. We krwi obwodowej, liczba komórek krwiotwórczych jest 100-krotnie mniejsza niż w szpiku kostnym.

Do przeszczepiania komórek krwiotwórczych stosuje się albo szpik kostny albo krew obwodową.

Przeszczepienie komórek krwiotwórczych krwi obwodowych różni się od tradycyjnego przeszczepienia szpiku jedynie metodą pobrania komórek krwiotwórczych od dawcy:

• Pobranie komórek ze szpiku kostnego odbywa się na sali operacyjnej w znieczuleniu ogólnym.
• Pobranie komórek z krwi obwodowej odbywa się podczas zabiegu separacji (aferezy).  

Pobranie komórek z krwi obwodowej
Komórki krwiotwórcze krwi obwodowej są pobierane podczas zabiegu separacji (aferezy, leukaferezy), podczas którego dawca jest podłączony do specjalnego urządzenia zwanego separatorem, poprzez 2 igły założone do żył obwodowych (zdrowi dawcy) lub przez specjalnie do tego założone 2 cewniki (pacjenci do przeszczepów autologicznych). Separator pobiera krew z jednej żyły, separuje z niej komórki krwiotwórcze (jak również leukocyty i płytki krwi) i oddaje do organizmu dawcy do drugiej żyły. Pobieranie i oddawanie krwi odbywa się w systemie ciągłym. Zabieg trwa kilka godzin (nawet do 6 godzin). Często potrzebne jest wykonanie więcej niż jednego zabiegu separacji. Zwłaszcza w przypadku przeszczepów autologicznych, od pacjentów uprzednio poddanych chemioterapii, często potrzebne jest wykonanie 2-4 zabiegów separacji. Pobrane komórki są liczone przez zespół przeszczepowy. Wymagana jest odpowiednia liczba pobranych komórek w celu zapewnienia bezpiecznej odnowy szpiku kostnego u pacjenta po wykonaniu przeszczepu.

Z reguły, dawcy przed wykonaniem separacji, podawany jest lek stymulujący produkcję komórek krwiotwórczych w szpiku kostnym i ich przechodzenie do krwi obwodowej. Ten lek to czynnik wzrostu granulocytów (filgrastim), podawany podskórnie 1-2 razy dziennie, począwszy od 4 dnia przed planowanym rozpoczęciem separacji.

Pobranie szpiku kostnego
Pobranie szpiku kostnego odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Szpik jest pobierany za pomocą grubej igły z kości biodrowej. Zabieg odbywa się na sali operacyjnej, dawca jest znieczulany przez anestezjologa i nie będzie czuł pobrania. Po wybudzeniu ze znieczulenia, dawca może odczuwać ból w miejscu wkłucia przez 1-2 dni, ale w praktyce dzięki podawanym lekom przeciwbólowym, nie będzie odczuwał takich dolegliwości.

Jeśli dawca jest jednocześnie pacjentem, to taka procedura odbywa się w ramach przygotowań do wykonania przeszczepienia autologicznego szpiku.

Pobrane komórki szpiku kostnego lub komórki krwi obwodowej zostaną policzone i przygotowane do przetoczenia lub przechowania i przetoczenia.