Dobór dawcy i biorcy

Dobór dotyczy głównych antygenów zgodności tkankowej (tzw. HLA). Antygeny te są obecne na powierzchni niektórych komórek (głównie limfocytów) i określają genetyczny profil układu odpornościowego każdego człowieka. Istnieją główne antygeny HLA pierwszej klasy (A, B i C) oraz drugiej klasy (DRB1, DQB1 i DPB1), zawsze po 2 antygeny w każdym miejscu (loci), jeden od matki, jeden od ojca. Dla każdego antygenu HLA (A, B, C, DRB1, DQB1 i DPB1) istnieje po około 100-200 różnych antygenów. W sumie daje to kilkadziesiąt miliardów możliwości różnych układów HLA. Na szczęście niektóre antygeny występują znacznie częściej i dlatego możliwy jest dobór dawcy zgodnego w HLA. Istnieją również tzw. „mniejsze’ (minor) antygeny HLA, ale one nie są brane pod uwagę przy doborze dawcy, gdyż idealny dobór stałby się niemożliwy, a zgodność tych antygenów ma dużo mniejsze znaczenie kliniczne.

• W przeszczepach rodzinnych wystarcza typowanie 3 par antygenów A, B i DRB1, które zapewnia zgodność 6/6 antygenów HLA.
• W przeszczepach krwi pępowinowej również wystarcza zgodność 6/6. W przypadku krwi pępowinowej dopuszczalne są także przeszczepy z jedną (5/6) lub dwiema (4/6), a w wyjątkowych sytuacjach nawet trzema (3/6) niezgodnościami.
• W przeszczepach od dawców niespokrewnionych w Europie obowiązuje zasada typowania 5 par antygenów i wymagana jest zgodność 10/10. W pewnych sytuacjach, zależnych od sytuacji pacjenta, rodzaju choroby i stadium choroby, możliwe jest zaakceptowanie doboru dawcy częściowo niezgodnego, tj. 9/10 lub 8/10. Przeszczepy z niezgodnościami są jednak bardzo trudne, gdyż są obarczone dużym ryzykiem wystąpienia różnych powikłań u pacjenta, w tym zagrażających życiu. 

W każdej sytuacji lekarze transplantolodzy rozważają indywidualną sytuację pacjenta i dokonują najlepszego dla niego wyboru. Wybór ten nie może być podważony przez lekarzy nie zajmujących się transplantacjami szpiku, a tym bardziej przez osoby, które nie są lekarzami.