Rodzaje HSCT i rodzaje dawców

Biorca - jest to osoba, która otrzymuje komórki krwiotwórcze (czyli pacjent)

Dawca - osoba, która oddaje komórki krwiotwórcze do przeszczepienia. Istnieją dwa rodzaje przeszczepienia komórek krwiotwórczych, w zależności od tego kto jest dawcą:

• przeszczepienie autologicznych komórek krwiotwórczych:
  Dawcą komórek dla siebie jest pacjent. Macierzyste komórki krwiotwórcze są pobierane od pacjenta albo w wyniku pobrania szpiku kostnego lub separacji (aferezy, leukaferezy) komórek krwiotwórczych krwi obwodowej. Komórki krwiotwórcze są przetaczane z powrotem pacjentowi po przeprowadzeniu intensywnej terapii wysokodawkowej (megachemioterapii i/lub napromieniania całego organizmu). Czasami używa się określenia „rescue (ratunek)” zamiast „transplantacja”.
• przeszczepienie allogenicznych komórek krwiotwórczych: 
  Warunkiem kwalifikacji dawcy do takiego przeszczepu jest posiadanie takich zgodnych antygenów HLA z pacjentem. Macierzyste komórki krwiotwórcze są pobierane od dawcy albo w wyniku pobrania szpiku kostnego lub separacji (aferezy, leukaferezy) komórek krwiotwórczych krwi obwodowej. Innymi dawcami allogenicznego szpiku kostnego mogą być:
• zgodne rodzeństwo (matched sibling donor, MSD)- brat lub siostra, którzy otrzymali od rodziców te same geny HLA co pacjent. Prawdopodobieństwo znalezienia takiego rodzeństwa wynosi 25% (czyli teoretycznie 1 z 4 rodzeństwa będzie dobrym dawcą szpiku).
• bliźniak jednoowodniowy (potocznie: jednojajowy) – taki przeszczep nazywa się syngenicznym. Dawca jest idealnie zgodny z biorcą pod względem genetycznym. Czasami taki przeszczep ma jednak pod względem medycznym i biologicznym taka samą wartość jak przeszczep autologiczny.
• zgodny dawca niespokrewniony (matched unrelated donor, MUD) – gdy genetycznie zgodne komórki hematopoetyczne ma osoba niespokrewniona, zarejestrowana w tzw. banku dawców szpiku. Niespokrewnieni dawcy szpiku są znajdowani przez wyspecjalizowane instytucje, które współpracują z różnymi rejestrami dawców szpiku w różnych krajach.
• niezgodny dawca niespokrewniony (mismatched unrelated donor, MMUD) - w szczególnych sytuacjach dopuszcza się przeszczepienia od dawców, którzy nie są wystarczająco zgodni z biorcą. Takie przeszczepienia są zwykle obarczone dużym ryzykiem powikłań, ale niekiedy nie ma innej możliwości terapeutycznej.
• rodzice - dawca haploidentyczny, gdyż pacjent jest genetycznie zgodny w połowie ze swoją matką lub ojcem. Każde dziecko otrzymuje połowę genów od matki, a połowę od ojca. Takie przeszczepienia są także obarczone ryzykiem powikłań związanych z niezgodnością dawcy i biorcy, ale są preferowane, jeżli niemożliwe jest dobranie dawcy zgodnego.